Początek listopada zawsze przynosi ze sobą szczególny nastrój – ciszę, zadumę i wspomnienia. To dni, w których zatrzymujemy się na chwilę w codziennym pośpiechu, by pomyśleć o tych, którzy odeszli. Wszystkich Świętych i Zaduszki to czas, gdy przemijanie staje się bliższe, a pamięć o bliskich nabiera wyjątkowego znaczenia.

To czas tęsknoty za tymi, którzy odeszli, często zbyt wcześnie, ale też czas nadziei – że kiedyś, gdzieś tam, znów się spotkamy. Wspominając minione lata i ludzi, których już wśród nas nie ma, trwamy w przekonaniu, że życie zmienia się, lecz nigdy naprawdę się nie kończy.

Umarłych wieczność dotąd trwa, dokąd pamięcią się im płaci.

/Wisława Szymborska/

Odeszli, ale wciąż żyją w naszych wspomnieniach i w naszych sercach pełnych nieustającego żalu, że czasem za mało kochaliśmy, że myśleliśmy bardziej o sobie niż o nich, że nie zdążyliśmy powiedzieć wszystkiego, co ważne. Ks. Jan Twardowski w swoim wierszu pięknie uchwycił ten rodzaj cichego, osobistego żalu:

Żal że się za mało kochało

że się myślało o sobie

że się już nie zdążyło

że było za późno

choćby się teraz pobiegło

w przedpokoju szurało

niosło serce osobne

w telefonie szukało

słuchem szerszym od słowa

choćby się spokorniało

głupią minę stroiło

jak lew na muszce

choćby się chciało ostrzec

że pogoda niestała

bo tęcza zbyt czerwona

a sól zwilgotniała

choćby się chciało pomóc

własną gębą podmuchać

w rosół za słony

wszystko już potem za mało

choćby się łzy wypłakało

nagie niepewne

🕯️

Nie wszystkie groby będziemy mogli odwiedzić, ale w naszych domach, w sercach i wspomnieniach możemy dać zmarłym pamięć i miłość – choćby w najprostszych gestach: zapalić świeczkę, pomodlić się, wspomnieć ich imiona.
Tylko tyle… i aż tyle.

Niech ten czas przypomina nam, jak ważna jest pamięć, wdzięczność i miłość – bo one sprawiają, że nasi bliscy nigdy naprawdę nie odchodzą.

📸pixabay.com