Współczesna muzykoterapia, wywodząca się z tradycji plemiennych, które wykorzystywały muzykę do wywoływania ekstazy podczas rytuałów szamańskich, jest pełnoprawną formą psychoterapii i dziedziną nauki. Terapia prowadzona za pomocą muzyki może przybierać dwie formy: aktywną, w której uczestnik jest zaangażowany w proces tworzenia, wydobywa dźwięki z instrumentów, improwizuje, śpiewa i podejmuje działania, którym towarzyszy muzyka, lub receptywną, w której najważniejszy jest sam odbiór, słuchanie odpowiednio dobranej przez terapeutę muzyki.

W jaki sposób stosuje się muzykoterapię? Gdzie używana jest muzyka w formie terapii, komu pomaga?

Muzyka może być wykorzystywana do osiągnięcia wielu różnych celów terapeutycznych, w tym poprawy funkcji poznawczych u dzieci, wspomagania pamięci i zwiększania kreatywności. W terapii osób z autyzmem muzyka może pomóc im w emocjonalnym połączeniu się z otoczeniem, a nawet zastąpić mowę. Muzyka może być również pomocna w psychoterapii lub wsparciu psychologicznym w konfrontacji z trudnymi emocjami lub uczuciami; może działać jako katalizator uczuć, które muszą być przepracowane. Na oddziałach psychiatrycznych muzyka może uzupełniać leczenie farmakologiczne, a nawet wspomagać diagnozę.

Nawet jeśli terapeuta nie wykorzystuje elementów muzykoterapii w swojej pracy na co dzień, to niektóre aspekty pomocy psychologicznej są od niej zależne. Najlepszym przykładem może być wykorzystanie muzyki do rozładowania stresu. Wiele technik stosowanych w pracy z silnym napięciem wiąże się z doborem odpowiedniej muzyki. Zawsze warto zwracać uwagę nie tylko na właściwości samej muzyki, ale także na indywidualne preferencje klienta. Jeśli wybierzemy piosenkę relaksacyjną, którą nasz klient lubi, będzie musiał wysłuchać jej kilka razy, aby doświadczyć jej uspokajającego działania.

Podczas gdy muzyka ma zdolność uspokajania i wyciszania nas, ważne jest, aby pamiętać, że nie ma ona silnego, trwałego wpływu na nasz mózg. Można to zaobserwować na przykładzie mitycznego „Efektu Mozarta”, gdzie mówi się, że po wysłuchaniu jednej z sonat kompozytora, osoby doświadczają poprawy pamięci, koncentracji i umiejętności poznawczych. Dalsze badania wykazały jednak, że efekt ten jest krótkotrwały (trwa maksymalnie kilkadziesiąt minut) i niezbyt silny (daje zaledwie kilkuprocentową poprawę). Należy pamiętać, że w ramach całościowego procesu terapeutycznego muzyka może być ważnym, ale nie jedynym elementem. Skuteczna muzykoterapia ma miejsce wtedy, gdy wykwalifikowany specjalista prowadzi proces, mądrze dobiera metody terapeutyczne, nawiązuje relację terapeutyczną z klientem i świadomie z nim pracuje.

Korzyści zdrowotne płynące z wykorzystania muzykoterapii w leczeniu psychologicznym i psychiatrycznym

Słuchanie muzyki ma wpływ na dotlenienie organizmu, co jest jedną z najważniejszych korzyści płynących z muzykoterapii. Pod wpływem niektórych rodzajów muzyki naczynia krwionośne rozszerzają się i pozwalają na dopływ większej ilości tlenu do komórek, co prowadzi do:

• uspokojenia oddechu, pogłębienia go, spowolnienia i zrównoważenia,
• regulacji rytmu serca i ciśnienia krwi,
• poprawy krążenia,
• dotlenienia organizmu,
• usprawnienia transportu produktów oczyszczania organizmu,
• stymulacji układu limfatycznego,
• zmniejszenia napięcia mięśni,
• łagodzenia bólu,
• pojawienia się fal alfa w mózgu, co oznacza, że mózg wchodzi w stan spoczynku, charakterystyczny dla stanu relaksu tuż przed zaśnięciem lub tuż po przebudzeniu.

Artykuł powstał przy współpracy z portalem ogólnotematycznym – https://www.tourderybnik.pl/