Po rewitalizacji w 2020 roku, Park Książęcy Zatonie znów stał się popularnym miejscem wypoczynku dla spacerowiczów. Jego atrakcyjność jest odnowiona, podobnie jak w czasach Księżnej Dino, czyli Doroty de Talleyrand-Périgord, kiedy to park otaczał pałacyk pełen wybitnych gości tamtych czasów. Jakie sekrety skrywa Park Książęcy Zatonie i co obecnie można tam odkryć?
Historia Parku Książęcego Zatonie i dziedzictwo Księżnej Doroty Talleyrand
W 1689 roku w Zatoniu powstał pałac barokowy, zbudowany przez Balthazara von Unruh. Kolejne przekształcenia miały miejsce w latach 1842-43, kiedy to pałac zyskał formę klasycystyczną. To właśnie wtedy, na polecenie księżnej żagańskiej Doroty de Talleyrand-Périgord, rozpoczęto zakładanie Parku Książęcego Zatonie.
Dorota Talleyrand, po śmierci stryja męża, zamieszkała w Zatoniu w latach 40. XIX wieku. Znana jako lwica paryskich salonów, filantropka i mecenas sztuki, przed przeprowadzką prowadziła aktywne życie kulturalne we Francji. W Zatoniu, dzięki jej staraniom, powstał nie tylko przepiękny park, ale też miejsce stało się areną dla znakomitych artystów epoki, takich jak Peter Lenné czy Franciszek Liszt.
Księżna Dino była również aktywna dobroczynnie, angażując się w życie lokalnych społeczności w Żaganiu i Zatoniu. Odwiedzała parafie, szkoły i dbała o mieszkańców. Gdy zmarła, mieszkańcy okolicznych wsi i miejscowości szli za jej trumną, aby oddać hołd ich wielkiej dobrodziejce.
Przemiany Pałacu w Zatoniu i jego rola w życiu Księżnej Doroty
Zbudowany pod koniec XVII wieku przez Baltazara von Unruha, pałac w Zatoniu, mimo zachowania oryginalnego obrysu, przechodził znaczące zmiany. Księżna Dorota Talleyrand, znana z intensywnego życia towarzyskiego, zamieszkała tu po śmierci Karola Maurycego Talleyranda w 1840 roku, rozpoczynając walkę o Księstwo Żagańskie.
Wnętrza pałacu przekształcono na potrzeby księżnej, która zamieszkała na wyższej kondygnacji. Parter służył celom reprezentacyjnym, gdzie znajdowała się m.in. bogato zaopatrzona biblioteka. Księżna przeniosła się na wyższą kondygnację, gdzie zaaranżowano przestrzeń na życie prywatne i oficjalne spotkania, zachowując marmurowe podłogi w najniższej kondygnacji.
Księżna rozbudowała również otaczający pałac park do rozmiarów 30-hektarowego założenia krajobrazowego, zlecając prace Peterowi Josephowi Lenné. To miejsce, pełne barokowej splendoru, stało się świadkiem licznych spotkań z wybitnymi artystami tamtych czasów.
Dziś pałac jest zabezpieczony jako trwała ruina, ale wciąż można odwiedzając go, poczuć ducha przeszłości i przypomnieć sobie o bogatej historii i kulturze, której była częścią Księżna Dorota.
Odrodzenie Parku Książęcego Zatonie i uznanie jego wartości
Pałac w Zatoniu, spalony w 1945 roku przez armię radziecką, przez długi czas pozostawał ruiną. Mimo to, teren wokół pałacu był popularnym miejscem wypoczynku mieszkańców i turystów. W 2018 roku przeprowadzono prace zabezpieczające ruiny, a w 2020 roku zakończono rewitalizację parku, mającą na celu przywrócenie jego historycznego charakteru. Obecnie, zrewitalizowany teren parku oferuje podświetlane ruiny pałacu, dostępne dla zwiedzających zarówno pieszo, jak i rowerem.
W parku znajduje się różana altana, Łąka Księżnej Joanny, fontanna z rzeźbą oraz przypałacowa kawiarnia i oranżeria, gdzie odbywają się wydarzenia kulturalne. Latem organizowane są koncerty i czytania dramatów. Fundacja Ogrody Kultury im. Księżnej Dino aktywnie promuje dziedzictwo parku, oferując różnorodne wydarzenia związane z jego historią i dawnymi mieszkańcami, Talleyrandami.
W listopadzie 2021 roku, Narodowy Instytut Dziedzictwa wyróżnił Zieloną Górę za rewitalizację parku, przyznając mu tytuł w kategorii ,,Przestrzeń kulturowa i krajobraz”. Park został również uwzględniony w publikacji prezentującej najlepsze prace rewitalizacyjne zabytków w Polsce. To kolejne wyróżnienie dla parku, który w 2019 roku został doceniony za zabezpieczenie ruin pałacu.
Życie i dziedzictwo Doroty de Talleyrand-Perigord, księżnej Dino
Dorota de Talleyrand-Perigord, zwana księżną Dino, była wybitną postacią związaną z Księstwem Żagańskim. Jej biografia, zatytułowana „Dorota de Talleyrand-Perigord – księżna Dino i Żagania”, autorstwa Błażeja Koski i wydana w 2022 roku, zgłębia jej życie i wpływ na region.
Księżna Dorota była znana ze swojego zaangażowania w działalność charytatywną. Razem z arcybiskupem wspierała fundacje szkół i pomagała osobom potrzebującym. Jej działalność filantropijna, wraz z ekumenizmem, zyskała jej szerokie uznanie.
Pałac w Zatoniu, nazywany „podzielonogórskim Wersalem”, był jednym z kluczowych miejsc związanych z jej osobą. Księżna stała się najsłynniejszą właścicielką tego obiektu w XIX wieku. Po jej śmierci w 1862 roku, majątek odziedziczył syn, Aleksander Edmund markiz de Talleyrand-Périgord.
W czasie jej pogrzebu w Żaganiu, żegnało ją ponad 10 tysięcy osób, w tym mieszkańcy regionu oraz lokalni chłopi, co świadczy o głębokim szacunku, jakim cieszyła się wśród społeczności.
Wpływ rewitalizacji Pałacu Książęcego Księżnej de Talleyrand-Périgord na Zieloną Górę
Rewitalizacja Pałacu Książęcego w Zielonej Górze, mająca na celu nie tylko odnowę zabytku, ale i przekształcenie go w centrum kultury i turystyki, przyniosła miastu szereg korzyści. Odnowiony pałac stał się miejscem wydarzeń kulturalnych, takich jak koncerty, wystawy oraz warsztaty, znacznie podnosząc poziom dostępności kultury dla mieszkańców oraz oferując młodzieży możliwość uczestnictwa w projektach edukacyjnych.
Modernizacja pałacu przyciągnęła licznych turystów, zainteresowanych historią księżnej oraz architekturą obiektu, co pozytywnie wpłynęło na lokalny biznes, zwłaszcza w sektorach hotelowym i gastronomicznym. Pałac, jako przestrzeń dla społeczności, służy także organizacji wydarzeń społecznych i biznesowych, co zacieśnia więzi lokalne i wspiera inicjatywy mieszkańców.
Projekt ten znacząco poprawił wizerunek Zielonej Góry, umacniając jej reputację jako miasta dbającego o dziedzictwo kulturowe i historyczne. W efekcie, rewitalizacja stała się inwestycją w przyszłość edukacyjną i kulturalną miasta oraz istotnym krokiem w rozwoju turystyki i promocji miasta zarówno na arenie krajowej, jak i międzynarodowej.
Dostępność Parku Książęcego w Zatoniu
Aby dotrzeć do Parku Książęcego w Zatoniu, można wybrać kilka opcji transportu. Pierwszą z nich jest autobus miejski linii 30B, z przystankiem „Zatonie Parkowa” przy głównym wejściu do parku. Rozkład jazdy dostępny jest na stronie MZK Zielona Góra.
Alternatywą jest ścieżka rowerowa prowadząca z centrum Zielonej Góry do Zatonia. Jest to idealna trasa dla miłośników jazdy na rowerze, którzy cenią sobie aktywny wypoczynek.
Dojazd samochodem również jest możliwy za pomocą drogi wojewódzkiej nr 283. W pobliżu parku dostępne są parkingi, które usytuowane są w następujących lokalizacjach:
- Parking przy Informacji Turystycznej (ul. Zatonie – Księżnej Doroty 3) – 30m od parku,
- Parking wzdłuż ul. Księżnej Doroty – 30m od parku,
- Parking przy ul. Strumykowej – 80m od parku,
- Parking przy boisku piłkarskim (ul. Zatonie – Różana) – 1500m od parku.
Park oraz ruiny pałacu są otwarte dla odwiedzających 24 godziny na dobę i nie pobiera się opłat za wstęp. Osoby przybywające z psami powinny pamiętać o obowiązku trzymania zwierząt na smyczy.
Artykuł powstał dzięki współpracy z: zielonogorski.pl